Terug naar overzicht

De Omgevingswet per 1 januari 2024

De Omgevingswet, ingevoerd op 1 januari 2024, heeft als doel om de diverse bestaande wetten en regelgevingen binnen het fysieke leefomgevingsdomein te stroomlijnen en te moderniseren, waardoor de procedures vereenvoudigd zouden moeten worden.

De introductie van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

Een van de belangrijkste veranderingen is de introductie van een digitaal stelsel, het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), dat de regelgeving in een specifiek gebied inzichtelijk maakt. Het DSO biedt een platform waarop vergunningen kunnen worden aangevraagd en waar informatie over de regelgeving beschikbaar is​.

Wijzigingen specifiek voor de koop en levering van woonhuizen

Specifiek voor de koop en levering van woonhuizen zijn er enkele noemenswaardige aanpassingen onder de omgevingswet. De ‘Omgevingswetverklaring’ vervangt bijvoorbeeld de Wvg-verklaring. Ook de grondslag voor de inschrijving van koop verandert, wat betekent dat de procedures rondom de registratie van vastgoedtransacties bij het Kadaster zijn aangepast.

Nieuwe procedures en akten

Daarnaast is er een nieuwe onteigeningsakte geïntroduceerd en zijn de regels voor het registreren van werken van algemeen belang bij het Kadaster gewijzigd. Dit heeft ook invloed op de wijze waarop publiekrechtelijke beperkingen kenbaar worden gemaakt​.

Invloed op kopers en verkopers

Voor kopers en verkopers van woonhuizen zou dit moeten betekenen dat er sneller en transparanter gehandeld kan worden, aangezien de meeste informatie en vereiste procedures toegankelijk zijn via het centrale digitale loket.

Registratie van publiekrechtelijke beperkingen

Maar sinds de invoering van de Omgevingswet worden publiekrechtelijke beperkingen voor een deel geregistreerd in het nieuwe Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en voor een deel in de bestaande bronnen.

Alle publiekrechtelijke beperkingen die uit de Omgevingswet kunnen voortvloeien, moeten in de Basisregistratie Kadaster worden vermeld. Er zijn slechts twee beperkingen die niet meer in de BRK worden vermeld en – via het Omgevingsplan dat van toepassing is op het betreffende object – in het DSO achterhaald kunnen worden en dat zijn de provinciale- en gemeentelijke monumenten (niet de Rijksmonumenten).

De rol van de notaris en de zorgplicht

Hierdoor kost het meer tijd om inzicht te krijgen in alle relevante publiekrechtelijke beperkingen. De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zag hierbij geen duidelijke rol voor de notaris.

Als je de zorgplicht van notarissen t.o.v. de koper en de hypothecair financier, hierbij betrekt, is het de vraag of de visie van de minister juist is. Zeker nu het onderzoek naar publiekrechtelijke beperkingen steeds meer voor rekening en risico komt van de koper. Ondanks de geruststelling vanuit de minister, dienen notarissen, makelaars en andere adviseurs zich ervan bewust te zijn dat de omstandigheden van een transactie een grotere zorgplicht met zich mee kunnen brengen.

In de vakliteratuur wordt hier aandacht voor gevraagd en het is nog geen uitgemaakte zaak hoe het precies zit. Bekijk onze FAQ over de omgevingswet.