Terug naar overzicht

Maandag 10 februari 2025

Belet en ontstentenis en de vergetelheid: notaris de bietenbrug op

In de rechtsvragenrubriek van WPNR 7487 beantwoorden professoren Rensen en Assink de vraag van een oud-notaris.

De casus gaat over de overgangsbepaling Wet bestuur en toezicht. Daarin is opgenomen dat bij de eerstvolgende statutenwijziging na de inwerkingtreding van die wet, bepalingen omtrent belet en ontstentenis van bestuurders en commissarissen in de statuten moeten worden opgenomen.

Dit is een rechtseconomische manier waarop de wetgever poogt rechtspersonen “onnodige” notariële kosten te laten maken. Dat dit sympathieke gebaar van de wetgever tot gevolg heeft dat na het inwerkingtreden van de wet dit soort bepalingen vaak vergeten wordt, is vervelend.

Je kent het wel: “Ach notaris, even een eenvoudige statutenwijziging (alleen de naam hoeft maar gewijzigd te worden)”, en het kwaad is geschied. Tenminste, als de notaris niet oplet. Grote kans dat de wettelijk verplichte aanpassing wordt vergeten (die kans neemt met het verstrijken van de tijd alleen maar toe).

Als de wetgever dit soort problemen echt wil voorkomen, had hij een wettelijk default regime moeten ontwerpen. Stel vast wat je onder belet en ontstentenis verstaat en bepaal dat dat vanaf 1 juli 2021 geldt voor alle betrokken rechtspersonen, met de mogelijkheid om hier statutair op aan te vullen of van af te wijken. Alleen op die manier voorkom je dit soort narigheid voor de volle 100%.

Men zegt vaak dat notarieel werk commodity-werk is. En er zijn helaas notarissen die daarin meegaan.

Deze casus leert dat commodity-werk eigenlijk niet bestaat.

Sterker nog: elk dossier, hoe eenvoudig het ook lijkt, noodzaakt de notaris om in volle omvang onderzoek te doen. Alléén als alle moeilijke vragen met ‘nee’ zijn beantwoord, weet je dat je een eenvoudige zaak te pakken hebt.

Notarissen draaien dit vaak om: men neemt aan dat het eenvoudig – getuige de standaard offerte die je voor elke zaak kunt krijgen – is.

Men verzuimt door te vragen en verder te kijken dan de neus lang is. Juist daar waar je als notaris echte waarde kunt toevoegen. Hoe blij zal de klant in casu zijn met de notaris? En hoe blij zou de notaris zijn met de aanpak van dit dossier?

In deze casus had een goede checklist ook kunnen helpen. Daarin zou het volgende item moeten zijn opgenomen: is dit de eerste statutenwijziging na 1 juli 2021? Met daarbij de toevoeging: zo ja, voer dan een belet en ontstentenisregeling in.

Wat denk je? Staat dit aandachtspunt in onze checklists?

En staat de belet en ontstentenisregeling in onze modelstatuten?

Terug naar overzicht