Maandag 20 april 2020
Aandachtspunten
Lid 1 van artikel 26 Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid: Hoe laat je je als notaris overtuigen dat de persoon NIET KAN verschijnen?
In de nota naar aanleiding van het verslag antwoordt de minister op deze vraag: In gevallen waarin fysiek contact strikt genomen wel mogelijk is, is het aan de notaris zelf om te bepalen of het onder de huidige omstandigheden wenselijk is dat partijen naar het kantoor van de notaris komen of dat de notaris naar partijen toe zou moeten gaan.
Onder druk wordt alles vloeibaar. Je hebt als notaris meegewerkt aan een Skypetestament en iemand claimt: testament nietig, want hij kon wel verschijnen, maar hij deed het gewoon niet. Wie stelt, die bewijst: dus meneer laat u maar zien…
Maar de dossierplicht brengt mee dat de notaris moet kunnen bewijzen dat hij de juiste afweging heeft gemaakt. Ik denk dat een schriftelijke verklaring van de erflater op zijn plaats is. Verderop volgen voorstellen voor modelteksten. Een opname van de audiovisuele communicatie kan ook helpen bij de dossierplicht. Zorg ervoor dat je toestemming krijgt om het skype-passeren op te nemen. Deze toestemming hebben we ook in het ontwerp van het model verwerkt.
De veiligste weg: ‘U stelt dat u niet kunt verschijnen. Stuur mij a.u.b. een brief van uw arts waarin hij verklaart dat het onverantwoord is om te reizen en dat u daarom NIET op mijn kantoor of ik bij u in (het) (zieken)huis MAG LANGSKOMEN.’ Met de uitleg van de Minister lijkt dit laatste niet nodig.
Er is door Tweede Kamerleden onbedoeld een extra notarieel checkpunt ingeslopen: Zij vroegen:
“Bijvoorbeeld wanneer een testateur zich vanwege een «lockdown» in het buitenland bevindt? Graag vernemen deze leden een reactie hierop.“
De minister antwoordt: “De tijdelijke voorziening in artikel 26 van het wetsvoorstel is ook toepasbaar bij werkzaamheden die de notaris buiten zijn plaats van vestiging, in Nederland, verricht, bijvoorbeeld wanneer de notaris zich naar een verpleeghuis dat buiten zijn plaats van vestiging is gelegen, zou moeten begeven voor het opmaken van een testament. De bevoegdheid van de notaris is beperkt tot Nederland. Artikel 13 van de Wet op het notarisambt, noch artikel 26 van het wetsvoorstel is bedoeld voor mensen die in het buitenland verblijven. {{Noot PG: Waarom eigenlijk niet, als de notaris maar in Nederland is?}} Zij kunnen gebruik maken van de lokale mogelijkheden volgens de wettelijke regels van het desbetreffende land. In dat verband kan worden verwezen naar het Haags Testamentsvormenverdrag.”
De notaris moet – om het onbedoelde neveneffect van deze Kamervraag het hoofd te bieden – nagaan of de testateur zich ten tijde van de videoverbinding in Nederland bevindt. Hoe kun je daaraan voldoen? Laat de testateur aan een lid van de verpleging vragen: “Waar zijn we nu en wat is de datum?” Antwoord: “In het … ziekenhuis in …. En het is vandaag … … 2020.”
Artikel 26 lid 2 Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid: “voldoet aan de eis dat het de notaris in staat stelt de identiteit van partijen bij de akte of door hen gevolmachtigde personen en eventueel andere personen vast te stellen”
Ik leid af uit de nota naar aanleiding van het verslag dat de testateur zijn ID-bewijs voor de camera moet houden en dat het audiovisuele communicatiemiddel dus NIET ook een speciale ID-scanner behoeft te zijn.
Is er een schriftelijk verklaring van de testateur nodig? Ik zou dat wel adviseren. Klik HIER voor een ontwerp van een model.
Maak een filmscript en bespreek dat vooraf met de niet verschijnende comparant. Items die aan de orde moeten komen, zijn opgenomen in het eerder genoemde model.
Zorg ervoor dat de erflater de datum en de plaats uitspreekt, dat hij door beeld (bijvoorbeeld van het naambord van het ziekenhuis, een verklaring van een arts of verpleger uit het ziekenhuis of van het adres, of van de parkeerplaats waarop nagenoeg uitsluitend auto’s met een Nederlands kenteken staan geparkeerd voldoende aannemelijk maakt dat hij zich in Nederland bevindt.
Zorg ervoor dat je toestemming hebt om de audiovisuele communicatie op te nemen en de opname van de audiovisuele communicatie wordt opgeslagen op jouw kantoorsysteem, zodat je hem als bewijsstuk in een procedure kunt opvoeren. Bereid dit voor, zoek op internet op hoe je een videoconferentie kunt opnemen en kunt opslaan en test dit van te voren met een collega. Als je met de cliënt aan de slag gaat, moet alles vlekkeloos werken.
Vergewis je ervan dat de testateur compos mentis is en dat er geen andere personen in de ruimte aanwezig zijn.
Denk ook goed na over de vraag of de huwelijkse voorwaarden moeten worden aangepast, en over andere zaken van estate planning. Een testament kan bijna nooit als stand alone worden behandeld. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld onze Checklist
Dit bericht is geschreven met het testament in gedachten. De Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid is echter ook van toepassing op andere notariële akten, bijvoorbeeld de hypothecaire volmacht.
Hoe schrijf ik dat op in mijn akte? Klik HIER voor een ontwerp van een model. Wij houden ons van harte aanbevolen voor suggesties, aanvullingen, correcties en verbeteringen. Dit is de grondgedachte achter ons modellensysteem: Samen zijn we sterker…